Zawieszenie do końca 2026 roku kar dla gmin za nieterminowe wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – zakłada projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Obecnie gminy mają na wydanie decyzji WZ 21 dni (dla budynków jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m kw.) oraz 90 dni (dla pozostałych inwestycji). Jest to termin nieprzekraczalny. W przypadku jego niedotrzymania gminie grozi kara 500 zł za każdy dzień zwłoki.
Projekt zakłada m.in. zmianę zasad wejścia w życie pięcioletniego terminu obowiązywania decyzji o warunkach zabudowy, który ma być uzależniony od momentu złożenia wniosku przez inwestora, a nie od momentu uprawomocnienia się decyzji. Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami pięcioletni termin ważności decyzji WZ biegnie od dnia ich uprawomocnienia, a nie od daty złożenia wniosku. Oznacza to, że wuzetki wydane przed 1 stycznia 2026 r. i prawomocne przed tą datą pozostaną bezterminowe, natomiast wszystkie nowe decyzje WZ będą miały ważność 5 lat od momentu, gdy staną się ostateczne.
Projektowane przepisy mają też uelastycznić zasady zachowania zgodności planu miejscowego z planem ogólnym gminy. Chodzi o rezygnację z konieczności zachowania zgodności w zakresie maksymalnego udziału powierzchni zabudowy, co umożliwi bardziej elastyczne kształtowanie ustaleń planu miejscowego oraz dostosowanie do zmieniających się potrzeb i uwarunkowań, bez konieczności zmiany planu ogólnego gminy. Druga ze zmian zakłada wprowadzenie wyjątku od konieczności zachowania zgodności w zakresie minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej dla obiektów zabytkowych, jeżeli wynika to z potrzeb ich ochrony.
Projektowana ustawa przewiduje także rezygnację z obowiązku uchwalania planu miejscowego zgodnie z nieaktualnymi strategiami rozwoju gmin (sprzed reformy systemu planowania przestrzennego) i zachowanie obowiązku uwzględniania polityki przestrzennej gminy określonej w nowych strategiach rozwoju gmin lub strategiach rozwoju ponadlokalnego, tj. takich, których opracowanie zostało wszczęte od 24 września 2023 r., analogicznie jak w przypadku sporządzania planu ogólnego gminy.
Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to IV kwartał 2025 r.